IX. REALIZACJA STRATEGII ROZWOJU MIASTA GRUDZIĄDZA
Strategia rozwoju miasta Grudziądza będzie realizowana zgodnie z przyjętymi w niej priorytetami i zadaniami. Pomyślna realizacja ustaleń strategii wymaga, obok dużych nakładów finansowych, ogromnej aktywności ze strony władz miasta. Aby strategia rozwoju mogła być wdrażana skutecznie i efektywnie, samorząd miasta musi silnie oddziaływać na lokalne obszary gospodarcze i społeczne, którymi są: obszar informacji, wiedzy, rynku pracy, kapitału i nieruchomości. Ponadto władze miasta muszą inicjować i koordynować współpracę pomiędzy organizacjami pozarządowymi i podmiotami gospodarczymi w zakresie realizacji strategicznych ustaleń. W wypełnianiu zadań strategii uczestniczyć powinny wszelkie organizacje i instytucje odpowiadające za kształt polityki rozwojowej i wspierające rozwój gospodarczy i społeczny miasta.
Istotne uwarunkowania, wynikające dla realizacji strategii rozwoju, stanowią instrumenty finansowe przewidziane jako źródło wsparcia tego procesu i jego wykonalności. W celu realizacji strategicznej wizji Grudziądza za najważniejsze uznać należy osiągnięcie aktywności w trzech następujących obszarach:
9.1. | Umacnianie i kreowanie rynków lokalnych, ich oddziaływania i kooperacja z zewnętrznym otoczeniem ekonomicznym o istotnym znaczeniu dla rozwoju miasta |
9.1.1. | Rynek informacji |
Na rozwój konkurencyjności lokalnej gospodarki wpływ ma niewątpliwie sprawnie i skutecznie funkcjonujący rynek informacji. Zorganizowanie lokalnego rynku informacji w ujęciu systemowym powinno być wynikiem działań samorządu lokalnego, przy współpracy zarówno z samorządem powiatowym, administracją rządową, jak i z sektorem prywatnym w ramach partnerstwa publiczno – prywatnego. Szybka i łatwa do uzyskania informacja o rynku lokalnym ma znaczący, często decydujący wpływ na rozwój przedsięwzięć gospodarczych i społecznych w mieście, stanowi ponadto kluczowy element konkurencyjności lokalnej gospodarki.
W okresie silnej konkurencji, lokalny rynek informacji w ujęciu systemowym, powinien obejmować:
a) | lokalny system informacji społecznej i gospodarczej, w tym m.in.: | |
|
||
b) | lokalny system informacji administracyjnej, w tym: | |
|
Obecnie w Grudziądzu nie można mówić o efektywnym funkcjonowaniu rynku informacji w ujęciu systemowym. Ciągle jeszcze nie ma wielu z wymienionych elementów lokalnego rynku informacji, które często są rozproszone, niepełne i nieaktualne. Koszt dostępu, pozyskania i przepływu informacji, spełniającej kryteria nowoczesnego rynku o wysokiej jakości świadczonych usług, jest wysoki, co wpływa z kolei na spadek konkurencyjności lokalnej gospodarki.
9.1.2. | Rynek wiedzy i edukacji |
Na rozwój gospodarczy Miasta wpływa w coraz większym stopniu rozwinięty lokalny rynek wiedzy i edukacji, który jako sprawnie funkcjonujący i łatwo dostępny podnosi konkurencyjność lokalnego rynku.
W ujęciu systemowym lokalny rynek wiedzy i edukacji powinien obejmować:
a) | lokalny system doradztwa dla podmiotów gospodarczych: | |
|
||
b) | lokalny system doradztwa dla instytucji publicznych polegający m.in. na: | |
|
||
c) | lokalny system wspierania biznesu i innowacji gospodarki miasta oraz transferu technologii: | |
|
||
d) | lokalny system szkolnictwa wyższego i instytucji kształcenia zawodowego i technicznego: | |
|
Grudziądzki rynek wiedzy i informacji jest dopiero w fazie kształtowania i organizacji, w ramach której powinien być zorganizowany zarówno w systemie publicznym, jak i prywatnym. Gwarancją jego efektywnego funkcjonowania jest partnerstwo publiczno – prywatne.
W ramach partnerstwa na rynku wiedzy samorząd miasta powinien pełnić rolę organizacyjną oraz czuwać i koordynować prawidłowe jego funkcjonowanie. Powinien też wspierać finansowo te elementy rynku wiedzy i edukacji, które nie byłyby efektywne w systemie komercyjnym. Natomiast prywatne podmioty lokalnego rynku wiedzy i edukacji powinny w pełnym zakresie wykorzystywać dostępne dla nich wsparcie publiczne.
9.1.3. | Rynek kapitału |
Kolejnym ważnym czynnikiem decydującym o konkurencyjności lokalnej gospodarki jest sprawnie działający lokalny rynek kapitału. Jego główną rolą powinno być udzielanie wsparcia finansowego dla lokalnych przedsiębiorstw, znajdujących się w początkowej fazie działalności, jak też rozwijających swój profil działalności.
Grudziądzki rynek kapitału w ujęciu systemowym opierał się głównie do tej pory na instrumentach o charakterze finansowo – bankowym, tj. przede wszystkim na udzielaniu podmiotom gospodarczym pożyczek i kredytów. Aby lokalny rynek kapitału działał w pełni efektywnie, konieczne jest zwiększenie przepływu wiedzy i informacji, liczby instytucji działających na rynku, stworzenie systemu doradztwa i szkolenia oraz promocji lokalnych firm.
Niezwykle istotne jest właściwe dopasowanie rynku kapitałowego i finansowego do specyficznej struktury lokalnego rynku pracy i gospodarki Grudziądza, która charakteryzuje się stosunkowo małą liczbą przedsiębiorstw z sektora MŚP oraz utrwaloną strukturą lokalnych branż. Podmiotami, których funkcjonowanie na pewno pozytywnie wpłynęłoby na sprawną organizację rynku kapitału w Grudziądzu, powinny stać się lokalne fundusze inwestycyjno-kapitałowe, oparte częściowo na środkach pomocowych, częściowo na aktywach własnych. Fundusze te należy z czasem prywatyzować, tak aby zapewnić odpowiednie mechanizmy zarządzania lub powierzać fundacji wspierającej rozwój miasta. Pozwoli to zachować odpowiednie mechanizmy kontrolne, gwarantujące efektywność wykorzystania i ich funkcjonowania na zasadach jawności i przejrzystości.
Niewątpliwie krokiem wzmacniającym lokalny rynek kapitału w Grudziądzu stało się wejście na rynek nowego podmiotu w postaci spółki Grudziądzkie Poręczenia Kredytowe. Celem spółki jest udzielanie wsparcia lokalnym małym i średnim przedsiębiorcom w formie pomocy w dostępie do kapitału, poprzez poręczenia kredytów i pożyczek.
9.1.4. | Rynek pracy |
Efektywnie funkcjonujący lokalny rynek pracy jest wynikiem współpracy wszystkich instytucji rynku pracy oraz samorządu lokalnego. Wspólnie określone cele oraz metody i środki ich realizacji przyczyniają się do faktycznej poprawy sytuacji na lokalnym rynku pracy. Dialog społeczny oraz partnerstwo są czynnikiem gwarantującym jego prawidłowe funkcjonowanie.
Atrybuty, którymi powinien cechować się sprawny i rozwinięty lokalny rynek pracy to przede wszystkim wysoka elastyczność, mobilność bezrobotnych oraz otwartość. Elastyczność rynku pracy opiera się na dostosowywaniu (poprzez zastosowanie licznych instrumentów i usług rynku pracy) kwalifikacji zawodowych i umiejętności osób bezrobotnych do oczekiwań pracodawców. Bezrobotni powinni wykazywać się wysoką mobilnością zawodową oraz geograficzną. Mobilność zawodowa to zdolność do dostosowywania się do wymogów rynku pracy. Osoby bezrobotne powinny mieć możliwość uzupełniania i aktualizowania posiadanych kwalifikacji. Mobilność geograficzna bezrobotnych polega na ich zdolności do podejmowania pracy bez względu na miejsce zamieszkania. Otwartość lokalnego rynku pracy polega z kolei na stosowaniu systemu zachęt do wchodzenia na ten rynek nowych podmiotów gospodarczych, również zagranicznych, do zakładania nowych przedsiębiorstw oraz zatrudniania wykwalifikowanych pracowników.
Celem silnego lokalnego rynku pracy powinno być również zwiększanie atrakcyjności pracy, czynienie jej opłacalną dla osób bezrobotnych. Zapewnianie opłacalności pracy powinno być skierowane przede wszystkim do osób znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, a więc do bezrobotnych, którym trudniej jest znaleźć odpowiednią pracę ze względu na wiek, stan zdrowia czy brak odpowiednich kwalifikacji zawodowych.
Ogromna rola w podnoszeniu atrakcyjności lokalnego rynku pracy spoczywa na władzy samorządowej. Lokalne władze muszą brać pod uwagę sytuację bezrobotnych w stosunku do wielkości rynku pracy, zamożności społeczności lokalnej oraz do poziomu aktywności gospodarczej w regionie. Władze powinny też zapewnić wsparcie lokalnym młodym przedsiębiorczym osobom, które chcą założyć własną działalność gospodarczą.
Warunkiem zwiększenia atrakcyjności lokalnego rynku pracy i uzdrowienia sytuacji na nim powinno być podjęcie m.in. następujących działań:
Podstawowymi priorytetami opisanych działań są:
Wymienione wyżej działania i priorytety zmierzają do zahamowania negatywnych skutków bezrobocia strukturalnego, które wystąpiło na grudziądzkim rynku pracy.
9.1.5. | Rynek nieruchomości |
Na sprawne funkcjonowanie lokalnego rynku nieruchomości budowlanych i gruntowych wpływają następujące cechy: płynność, elastyczność, powszechność dostępu do informacji rynkowych i pośrednictwa nieruchomości, infrastruktura instytucjonalna i techniczna służąca rozwojowi różnych form budownictwa. Jakość systemu regulacji lokalnego rynku nieruchomości wynika z przejrzystości procedur, ich uproszczenia oraz racjonalności działania.
Podstawowym składnikiem lokalnego rynku nieruchomości w Grudziądzu, jak również rynku krajowego, jest niespójność specyfiki rynku z potrzebami w zakresie regulacji a stosowanym systemem regulacji, który jest nieprzejrzysty i nieskuteczny.
O specyfice lokalnego rynku nieruchomości decyduje: przestrzenny i czasowy zasięg skutków transakcji rynkowych (efekty zewnętrzne, trwałość struktur przestrzennych tworzonych w wyniku określonego zagospodarowania), wysoki udział podmiotów publicznych w strukturze własnościowej nieruchomości oraz transakcjach rynkowych, konieczność wyłączenia z obrotu rynkowego nieruchomości służących realizacji inwestycji celu publicznego o wymiarze lokalnym i ponadlokalnym.
Lokalny rynek nieruchomości musi funkcjonować sprawnie i efektywnie, aby przyciągnąć do Grudziądza potencjalnych inwestorów czy też nowych mieszkańców. Tylko dobre i skuteczne mechanizmy regulacji zwiększą atrakcyjność miasta, a w konsekwencji nastąpi poprawa jakości życia i budowanie ładu przestrzennego oraz realizacja zrównoważonego rozwoju miasta.
Z punktu programowania rozwoju lokalnego szczególne znaczenie ma efektywność działania rynku budowlanego, w tym zwłaszcza mieszkaniowego oraz rynku nieruchomości gruntowych (inwestycyjnych, rolnych i leśnych), a także skuteczność i zasadność stosowanych instrumentów regulacji. Priorytetowym zadaniem samorządu lokalnego musi być opracowanie miejscowych planów otwierających nowe tereny dla inwestycji, w celu oferowania terenów pod inwestycje oraz terenów podlegających rewaloryzacji. Tereny dla inwestycji publicznych oraz tereny oferowane dla inwestorów powinny posiadać uporządkowane prawa własności, a w przypadku terenów pod nowe inwestycje, powinny być one uzbrojone. Bez takich uregulowań nie można mówić o szybkim rozwoju miasta.
9.2. | Współpraca instytucji realizujących strategię i wspierających rozwój miasta Grudziądza |
Układ instytucjonalny realizacji Strategii Rozwoju Miasta Grudziądza stanowi Prezydent wraz z podległym mu Urzędem Miejskim oraz Rada Miejska Grudziądza.
Instytucjami wspomagającymi są:
W realizacji strategii uczestniczyć będą ponadto, w formie partnerskiej, instytucje wspierające rozwój lokalny: samorząd gospodarczy, instytucje wspierania biznesu, instytucje finansowe, organizacje pozarządowe i stowarzyszenia.
Najpilniejszą potrzebą jest stworzenie i wzmocnienie systemu promocyjno-informacyjnego popularyzującego ustalenia strategii.
9.3. | Wsparcie realizacji strategii rozwoju Grudziądza |
Zaktualizowana Strategia rozwoju miasta Grudziądza obejmuje fazę poakcesyjną. Ma to istotne znaczenie z punktu widzenia źródeł finansowania oraz wielkości środków wspierających rozwój Grudziądza. Zewnętrzne środki publiczne dostępne są przede wszystkim w ramach programów finansowanych z Unii Europejskiej. Warunkiem realizacji szerokiego zakresu inwestycji będzie skuteczne i sprawne pozyskiwanie zewnętrznych źródeł finansowych.
Możliwości zewnętrznego wsparcia finansowego rozwoju miasta zależą od następujących czynników:
9.3.1. | Warunki uzyskania środków pomocowych Unii Europejskiej |
Korzystanie przez Grudziądz z dostępnych dla Miasta środków pomocowych Unii Europejskiej wymaga:
9.3.2. | Wielkość środków przeznaczonych przez UE na wsparcie rozwoju regionalnego w Polsce i zasady podziału środków Unii Europejskiej w latach 2007 – 2013 |
W nowym okresie programowania w funduszach strukturalnych Unii Europejskiej obowiązują nowe programy operacyjne, które stwarzają nowe możliwości pozyskiwania środków finansowych.
Tabela 5. Programy Operacyjne 2007 – 2013
Program Operacyjny | Źródło Finansowania |
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko | EFRR i FS |
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka | EFRR |
Program Operacyjny Kapitał Ludzki | EFS |
16 Regionalnych Programów Operacyjnych | EFRR |
Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej | EFRR |
Program Operacyjny Pomoc Techniczna | EFRR |
Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej | EFRR |
Źródło: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Rolę instytucji Zarządzającej dla wszystkich Programów Operacyjnych pełni Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
9.3.2.1. | Struktura finansowania Programów Operacyjnych w latach 2007-2013 |
W latach 2007 - 2013 Polska ma możliwość otrzymania od Unii Europejskiej ogromnych środków finansowych, podzielonych pomiędzy poszczególne programy operacyjne.
Źródło: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
9.3.2.2. | Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko |
Głównym celem Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko jest podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej.
Cel ten będzie osiągnięty dzięki inwestycjom w pięciu obszarach mających największe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski i jej regionów: w sektorach transportu, środowiska, energetyki, kultury i ochrony zdrowia.
PO Infrastruktura i Środowisko koncentruje się na działaniach o charakterze strategicznym i ponadregionalnym. W ramach Programu realizowanych będzie 17 priorytetów.
Na realizację PO Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 przeznaczono ponad 36 mld euro, w tym z środków UE będzie pochodziło 27,9 mld euro.
9.3.2.3. | Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka |
Głównym celem Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka jest rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację celów szczegółowych, takich jak: wzrost konkurencyjności polskiej nauki i zwiększenie jej roli w rozwoju gospodarczym, zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym, tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy.
W ramach PO IG wspierane będą projekty, które są innowacyjne co najmniej w skali kraju lub na poziomie międzynarodowym. W ramach Programu będzie realizowanych 7 priorytetów.
Na realizację Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 przeznaczono ponad 9,7 mld euro, w tym 8,3 mld euro będzie pochodziło ze środków Unii Europejskiej.
9.3.2.4. | Program Operacyjny Kapitał Ludzki |
Najważniejszym celem Programu Operacyjnego Kapitał Ludziki jest wzrost zatrudnienia i spójności społecznej Polski.
Program będzie koncentrował wsparcie na następujących obszarach: zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw, a także zagadnienia związane z rozwojem zasobów ludzkich na terenach wiejskich, budową sprawnej i skutecznej administracji publicznej wszystkich szczebli, wdrażaniem zasady dobrego rządzenia oraz promocją zdrowia zasobów pracy.
Program stanowi odpowiedź na wyzwania odnowionej Strategii Lizbońskiej, do których należy: uczynienie z Europy bardziej atrakcyjnego miejsca do lokowania inwestycji i podejmowania pracy, rozwijanie wiedzy i innowacji, tworzenie większej liczby trwałych miejsc pracy.
PO Kapitał Ludzki składa się z 10 priorytetów, realizowanych zarówno na poziomie centralnym, jak i regionalnym.
Na realizację Programu przeznaczono ponad 11,4 mld euro, w tym ponad 9,7 mld euro to wkład Unii Europejskiej.
9.3.2.5. | Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej |
Głównym zamierzeniem PO Rozwój Polski Wschodniej jest przyspieszenie tempa rozwoju społeczno – gospodarczego Polski Wschodniej (tj. województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko – mazurskiego), poprzez zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej tej części Polski, rozwój wybranych funkcji metropolitalnych miast wojewódzkich, poprawę dostępności i jakości powiązań komunikacyjnych wymienionych województw, stymulowanie rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy, zwiększenie dostępu do Internetu, zwiększenie roli zrównoważonej turystyki w gospodarczym rozwoju makroregionu.
Pula środków przeznaczonych na Program to 2,7 mld euro, z czego 2,3 mld euro ma pochodzić z funduszy europejskich.
9.3.2.6. | Program Operacyjny Pomoc Techniczna |
Celem Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 jest zapewnienie sprawnej realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia, wsparcie przygotowania przyszłych interwencji funduszy strukturalnych, skuteczne rozpowszechnianie informacji i promocja NSRO oraz zapewnienie odpowiedniego przepływu i wymiany informacji pomiędzy uczestnikami procesu realizacji NSRO.
PO Pomoc Techniczna 2007-2013 będzie w całości finansowany ze środków publicznych. Na realizację Programu z funduszy strukturalnych i środków krajowych przeznaczone zostanie 607,88 mln euro, w tym 91,18 mln euro będzie pochodziło ze środków krajowych.
9.3.2.7. | Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej |
W latach 2007-2013 współpraca w wymiarze transgranicznym, transnarodowym i międzyregionalnym będzie realizowana w ramach odrębnego celu polityki spójności Unii Europejskiej – Cel Europejska Współpraca Terytorialna (EWT). Europejska Współpraca Terytorialna służy wspieraniu, promocji i realizacji wspólnych przedsięwzięć o charakterze międzynarodowym na terytorium całej Unii.
W latach 2007-2013 na rozwój współpracy terytorialnej z budżetu Unii Europejskiej przeznaczono 7,75 mld euro w tym Polska alokacja wyniesie 557,8 mln euro.
9.3.2.8. | Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 |
Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007 – 2013 jest jednym z 16 programów regionalnych dla realizacji Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-2015 i Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007 – 2013 w zakresie polityki wzrostu konkurencyjności i wyrównywania szans rozwojowych planowanych przez samorządy województw. RPO WK-P stanowi najistotniejszy instrument polityki regionalnej województwa w latach 2007-2013. Realizuje zapisy dokumentów planistycznych funkcjonujących na terenie województwa, ze szczególnym uwzględnieniem Strategii Rozwoju Województwa na lata 2007-2020.
Celem głównym Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego jest tworzenie warunków dla poprawy konkurencyjności województwa oraz spójności społeczno-gospodarczej i przestrzennej jego obszaru.
Cel RPO zostanie osiągnięty poprzez realizację działań w ramach ośmiu Osi Priorytetowych:
Na realizację programu Województwo Kujawsko-Pomorskie przeznacza się 1,25 mld euro, w tym 951 mln euro będzie pochodzić z UE.
9.3.3. | Potencjał absorpcyjny Miasta |
Możliwości finansowania celów strategii z budżetu miasta są dosyć ograniczone, dlatego tak znaczna ich część powinna być realizowana przy pomocy programów finansowanych z Unii Europejskiej. Określając potencjał zdolności do wykorzystania środków Unii Europejskiej dla Grudziądza należy jasno zdefiniować i wyznaczyć priorytety rozwojowe dla dofinansowania ze środków UE. Warunkiem jest zapewnienie spójności pomiędzy wskazanymi priorytetami rozwoju wewnętrznego miasta a pomocą UE.
Decydujące znaczenie dla pełnego wykorzystania środków Unii Europejskiej będzie miał potencjał absorpcyjny, jakim dysponować będzie miasto, czyli zdolność do:
Zagrożeniem dla pełnego wykorzystania środków pomocowych UE może być niewystarczająca ilość środków budżetu Miasta, niezbędnych, zgodnie z zasadą dodatkowości, do realizacji inwestycji.
Wysokość pozyskanych środków zależy od polityki władz samorządowych oraz od aktywności środowisk lokalnych. Skuteczne aplikowanie Miasta o środki UE zależy też od już zdobytego doświadczenia w pozyskiwaniu środków zewnętrznych, jak też współpracy z innymi jednostkami samorządu terytorialnego. Biorąc pod uwagę fakt, iż miasto w ciągu kilku ostatnich lat aktywnie i skutecznie pozyskiwało środki z funduszy UE, można optymistycznie spodziewać się, że również w kolejnych latach miasto będzie podążało w tym kierunku i jeszcze owe działania zdynamizuje.
Akcja | Osoba | Data |
---|---|---|
Dodanie dokumentu: | Tomasz Kopczyński | 18-11-2008 12:19 |
Osoba, która wytworzyła informację lub odpowiada za treść informacji: | 18-11-2008 | |
Ostatnia aktualizacja: | Tomasz Kopczyński | 23-12-2008 09:07 |