W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów
(Dz. U. z 2024 r. poz. 928) – zwanej dalej jako Ustawa – organ publiczny, którym jest Prezydent Grudziądza z siedzibą przy ul. Ratuszowej 1, wdrożył procedurę zgłoszeń zewnętrznych.
Wyżej wymieniona Ustawa w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz. Urz. UE L 305 z 26.11.2019, str. 17, Dz. Urz. UE L 347 z 20.10.2020, str. 1, Dz. Urz. UE L 265 z 12.10.2022, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 150
z 09.06.2023, str. 40).
Procedura, o której mowa powyżej została wdrożona w Urzędzie Miejskim w Grudziądzu, zarządzeniem Nr 752/24 Prezydenta Grudziądza z dnia 19 grudnia 2024 r. w sprawie wprowadzenia zewnętrznej procedury przyjmowania zgłoszeń naruszeń prawa oraz podejmowania działań następczych przez Prezydenta Grudziądza albo Radę Miejską Grudziądza.
Prezydent Grudziądza oraz Rada Miejska Grudziądza, występując łącznie są określani jako „Organy”. Obsługą Organów zajmuje się Urząd Miejski w Grudziądzu.
Procedura w § 3 określa obszar zgłaszania naruszeń prawa Organom, rozumianych jako działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa, dotyczące:
Zgłoszenie może dotyczyć uzasadnionego podejrzenia dotyczącego zaistniałego lub potencjalnego naruszenia prawa, do którego doszło lub prawdopodobnie dojdzie w podmiocie prawnym - należy przez to rozumieć podmiot prywatny lub podmiot publiczny, o których mowa w art. 2 pkt 10 wyżej wskazanej ustawy (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, lub pracodawcę, jeżeli nie są podmiotami publicznymi oraz podmioty wskazane w art. 3 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1524).
Zgłoszenie Sygnalista może dokonać anonimowo albo w zgłoszeniu przekazując swoje dane osobowe oraz dane osoby, której dotyczy zgłoszenie, które są niezbędne do identyfikacji tych osób w szczególności podając adres do kontaktu z nim.
Sygnalista może dokonać zgłoszenia w następujących formach (kanały zgłoszenia):
1. w formie pisemnej:
2. w formie ustnej:
Warunki objęcia Sygnalisty ochroną:
Wprowadza się bezwzględny zakaz podejmowania działań odwetowych, prób lub gróźb zastosowania takich działań wobec Sygnalisty, który dokonał zgłoszenia albo ujawnienia publicznego, zgodnie z procedurą i ustawą.
Sygnalista podlega ochronie określonej w przepisach ustawy, od chwili dokonania zgłoszenia, pod warunkiem że miał uzasadnione podstawy sadzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia zewnętrznego jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia i że stanowi informację o naruszeniu prawa.
Ochrona Sygnalistów jest zapewniona poprzez:
Na żądanie Sygnalisty, właściwe Organy do podjęcia działań następczych wydadzą
w terminie miesiąca od jego otrzymania, zaświadczenie potwierdzające, że Sygnalista podlega ochronie przed działaniami odwetowymi przewidzianej w ustawie.
Odpowiedzialność za fałszywe zgłoszenie
Aby zapobiec fałszywym zgłoszeniom ustawodawca wprowadził kary dla osób, które dokonują zgłoszenia, chociaż wiedzą, że do naruszenia nie doszło, a tym samym świadomie przekazują nieprawdziwe informacje o naruszeniach prawa. Za takie działania grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo kara więzienia do lat 2 (art. 57 ustawy). Prezydent Grudziądza albo Przewodniczący Rady Miejskiej Grudziądza ma prawny obowiązek zawiadomić organy ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
Termin przekazania informacji zwrotnej oraz rodzaj i zawartość takiej informacji
Wyjaśnianie informacji będących przedmiotem zgłoszenia lub przedstawienie dodatkowych informacji, będzie odbywało się za pomocą adresu korespondencyjnego lub adresu poczty elektronicznej lub innej preferowanej formy kontaktu wskazanej przez Sygnalistę.
Terminy:
niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia przyjęcia zgłoszenia - Sygnalista otrzymuje potwierdzenie jego przyjęcia, chyba że Sygnalista wystąpił wyraźnie
z odmiennym wnioskiem w tym zakresie lub potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia zagroziłoby ochronie poufności tożsamości Sygnalisty albo Organy nie mogą podjąć działań następczych;
w terminie nieprzekraczającym 3 miesięcy od dnia przyjęcia zgłoszenia – Sygnalista otrzymuje informację zwrotną, na temat planowanych lub podjętych działań następczych
i powodów takich działań;
w terminie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia przyjęcia zgłoszenia -
w uzasadnionych przypadkach Organy przekazują Sygnaliście informację zwrotną w terminie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia przyjęcia zgłoszenia, po poinformowaniu o tym Sygnalisty przed upływem terminu, 3 miesięcy;
Termin nieokreślony - Organy informują Sygnalistę także o ostatecznym wyniku postępowania wyjaśniającego wszczętego na skutek zgłoszenia.
Organy gwarantują, że procedura oraz związane z przyjmowaniem zgłoszeń przetwarzanie danych osobowych uniemożliwiają nieupoważnionym osobom uzyskanie dostępu
do informacji objętych zgłoszeniem oraz zapewniają ochronę poufności tożsamości Sygnalisty, osoby, której dotyczy zgłoszenie, oraz osoby trzeciej wskazanej w zgłoszeniu. Ochrona poufności dotyczy informacji, na podstawie których można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować tożsamość takich osób. Do przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń naruszenia prawa, podejmowania działań następczych oraz przetwarzania danych osobowych Sygnalisty, osoby której dotyczy zgłoszenie, oraz osoby trzeciej wskazanej w zgłoszeniu, dopuszczone są wyłącznie osoby posiadające pisemne upoważnienie Organu publicznego. Osoby upoważnione są obowiązane do zachowania tajemnicy w zakresie informacji i danych osobowych, które uzyskały w ramach przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń zewnętrznych, oraz podejmowania działań następczych, także po ustaniu stosunku pracy lub innego stosunku prawnego, w ramach którego wykonywały tę pracę.
Dane osobowe Sygnalisty pozwalające na ustalenie jego tożsamości nie podlegają ujawnieniu nieupoważnionym osobom, chyba że za wyraźną zgodą Sygnalisty. Dane osobowe przetwarzane w związku z przyjęciem zgłoszenia lub podjęciem działań następczych lub zawarte w rejestrze zgłoszeń zewnętrznych zostaną usunięte, a dokumenty związane z tym zgłoszeniem zniszczone po upływie 3 lat po zakończeniu roku kalendarzowego, w którym przekazano zgłoszenie do Organów jako właściwych do podjęcia działań następczych lub zakończono działania następcze, lub po zakończeniu postępowań zainicjowanych tymi działaniami, chyba że dokumenty związane ze zgłoszeniem stanowią część akt postępowań przygotowawczych lub spraw sądowych lub sądowoadministracyjnych. Po otrzymaniu zgłoszenia dane osobowe będą przetwarzane w zakresie niezbędnym do przyjęcia zgłoszenia lub podjęcia ewentualnego działania następczego. Dane osobowe, które nie mają znaczenia dla rozpatrywania zgłoszenia, nie są zbierane, a w razie przypadkowego zebrania są niezwłocznie usuwane. Usunięcie tych danych osobowych następuje niezwłocznie nie później jednak niż w terminie 14 dni od chwili ustalenia, że nie mają one znaczenia dla sprawy.
Sygnalista może wyrazić zgodę na ujawnienie danych osobowych umożliwiających ustalenie jego tożsamości. W przypadku wyrażenia zgody przez Sygnalistę, administrator będzie informował osoby wskazane w zgłoszeniu o podaniu ich danych przez Sygnalistę (w ramach realizacji obowiązku informacyjnego z art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych
w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1; sprostowania: Dz. Urz. UE. L. z 2018 r. Nr 127, str. 2; Dz. Urz. UE. L z 2021 r. Nr 74, str. 35) – zwanego dalej jako RODO. Zgoda Sygnalisty nie jest wymagana w sytuacji, gdy ujawnienie jest koniecznym i proporcjonalnym obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa w związku z postępowaniami wyjaśniającymi prowadzonymi przez organ publiczny postępowaniami przygotowawczymi lub sądowymi prowadzonymi przez sądy, w tym w celu zagwarantowania prawa do obrony przysługującego osobie, której dotyczy zgłoszenie.
Przed takim ujawnieniem danych osobowych Sygnalisty, właściwy organ publiczny lub właściwy sąd powiadamia o tym Sygnalistę, przesyłając w postaci papierowej lub elektronicznej wyjaśnienie powodów ujawnienia jego danych osobowych, chyba że takie powiadomienie zagrozi postępowaniu wyjaśniającemu lub postępowaniu przygotowawczemu, lub sądowemu.
Każde zgłoszenie naruszenia prawa, analizowane jest przez osobę upoważnioną
do przyjmowania zgłoszeń, pod kątem wstępnej kwalifikacji zmierzającej do określenia czy zgłoszenie naruszenia prawa objęte jest procedurą zgłoszeń zewnętrznych oraz ustalenia czy dotyczy naruszeń prawa w dziedzinie należącej do zakresu działania Organów, a jeżeli nie należy – ustaleniu innego organu publicznego właściwego do podjęcia działań następczych.
Zgłoszenia naruszenia prawa przekazane do postępowania wyjaśniającego, podlegają analizie i są prowadzone przez osobę upoważnioną do przyjmowania zgłoszeń lub zespół osób upoważnionych do wyjaśnienia z zachowaniem należytej staranności, niezależności
i obiektywizmu.
Organy po przeprowadzonym postępowaniu wyjaśniającym mogą w szczególności:
Jeżeli praca była, jest lub ma być świadczona na podstawie stosunku pracy, wobec Sygnalisty nie mogą być podejmowane działania odwetowe, polegające w szczególności na:
Za działania odwetowe z powodu dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego uważa się także próbę lub groźbę zastosowania środka określonego powyżej.
Jeżeli praca lub usługi były, są lub mają być świadczone na podstawie innego niż stosunek pracy stosunku prawnego stanowiącego podstawę świadczenia pracy lub usług lub pełnienia funkcji, lub pełnienia służby, powyższe zasady stosuje się odpowiednio, o ile charakter świadczonej pracy lub usług lub pełnionej funkcji, lub pełnionej służby nie wyklucza zastosowania wobec Sygnalisty takiego działania.
Podejmowanie jakichkolwiek działań o charakterze represyjnym, dyskryminacyjnym
lub innego rodzaju niesprawiedliwe traktowanie wobec Sygnalisty, będą traktowane jako naruszenie procedury i mogą skutkować odpowiedzialnością porządkową lub rozwiązaniem umowy, która łączy osobę podejmującą działania odwetowe z Urzędem obsługującym Organy.
W przypadku podjęcia wobec Sygnalisty działań odwetowych, Sygnalista ma prawo
do odszkodowania, w wysokości nie niższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie
w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogłaszane do celów emerytalnych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego lub prawo do zadośćuczynienia.
O każdym przypadku ujawnienia stosowania działań odwetowych wobec Sygnalisty, należy niezwłocznie zawiadomić osobę upoważnioną do przyjmowania zgłoszeń przy zastosowaniu wskazanych wyżej poufnych kanałów komunikacji.
Osoba upoważniona do przyjmowania zgłoszeń, udziela poufnej porady dla osób rozważających dokonanie zgłoszenia zewnętrznego.
Osobą upoważnioną do przyjmowania zgłoszeń od Sygnalistów jest Piotr Mazur – inspektor ochrony danych.
Dokonanie zgłoszenia lub ujawnienia publicznego nie stanowi podstawy odpowiedzialności,
w tym odpowiedzialności dyscyplinarnej lub odpowiedzialności za szkodę z tytułu naruszenia praw innych osób lub obowiązków określonych w przepisach prawa, w szczególności
w przedmiocie zniesławienia, naruszenia dóbr osobistych, praw autorskich, ochrony danych osobowych oraz obowiązku zachowania tajemnicy, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa, pod warunkiem że Sygnalista miał uzasadnione podstawy sądzić, że zgłoszenie lub ujawnienie publiczne jest niezbędne do ujawnienia naruszenia prawa zgodnie z ustawą.
W przypadku wszczęcia postępowania prawnego dotyczącego odpowiedzialności, o której mowa powyżej, Sygnalista może wystąpić o umorzenie takiego postępowania.
Prezydent Grudziądza oraz Przewodniczący Rady Miejskiej Grudziądza w imieniu Rady Miejskiej Grudziądza zachęcają Sygnalistów do skorzystania w pierwszej kolejności z wewnętrznej procedury dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa w kontekście związanym z pracą w ramach struktury organizacyjnej podmiotu prawnego, jeżeli Sygnalista jest przekonany, że nie będzie zachodziło ryzyko działań odwetowych. Skorzystanie z procedury wewnętrznej podmiotu prawnego, o którym mowa powyżej, może spowodować przyspieszenie podjęcia działań następczych. Sygnalista może skorzystać z większej ilości kanałów zgłoszeń wewnętrznych zaproponowanych przez podmiot prawny, o którym mowa powyżej. Zachęcamy do skorzystania przez Sygnalistę z nieodpłatnej pomocy prawnej w związku z podjęciem decyzji o dokonaniu zgłoszenia lub w ramach dalszego postępowania w związku
ze zgłoszeniem.
Dane kontaktowe do Rzecznika Praw Obywatelskich
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (BRPO)
al. Solidarności 77
00-090 Warszawa
tel. centrali: (22) 55 17 700
fax: (22) 827 64 53
biurorzecznika@brpo.gov.pl
ePUAP ( Elektroniczna Skrzynka Podawcza: /RPO/SkrytkaESP )
Infolinia BRPO
poniedziałki 10:00 - 18:00
wtorek - piątek 8:00 - 16:00
800 676 676 - połączenie bezpłatne z telefonów stacjonarnych oraz komórkowych
(22) 551 77 91 - połączenie płatne zgodnie z cennikiem operatora
Akcja | Osoba | Data |
---|---|---|
Dodanie dokumentu: | Piotr Mazur | 24-12-2024 08:28 |
Osoba, która wytworzyła informację lub odpowiada za treść informacji: | Piotr Mazur | 24-12-2024 |
Ostatnia aktualizacja: | Piotr Mazur | 09-01-2025 11:47 |